به گزارش خبرگزاری حوزه، ابو عبدالله جعفر بن محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابیطالب معروف به امام جعفر صادق (ع) در هفدهم ربیع الاول سال ۸۳ هجری قمری در خانه امام محمد باقر (ع) پیشوای پنجم شیعیان در مدینه دیده به جهان گشود. مهمترین کنیه آن حضرت «ابو عبدالله» و لقبش «صادق» است.
این امام معصوم پس از شهادت پدر بزرگوارش در سن ۳۱ سالگی به امامت رسید و با پایه ریزی مکتب و مذهب جعفری به توسعه علوم انسانی و اسلامی پرداختند، این امام شاگردان بسیاری را برای کاربردی سازی مباحث فقهی و کلامی و طرد اندیشه‌های باطل و منحرف تربیت کردند و به اقصی نقاط جهان اسلام اعزام کردند.
امام جعفر صادق(ع) در دوران امامت خویش سعی می کند تا با شیوه های خاص امام مهدی(ع) و دوران غیبت را به مردم معرفی کند در همین باره در تعیین موعود به فرزند خویش موسی بن جعفر(ع) اشـاره کـرده و از حضرت مـهدی(ع) به عنوان پنجمین فرزند او یاد می کند.
ترویج فرهنگ مهدویت در سیره امام صادق(ص)
استاد جامعه الزهرا(س) در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه به ترویج فرهنگ ظهور و عنایت خاص امام صادق به آماده کردن مردم و زمینه سازی برای حکومت مهدوی اشاره کرد و گفت: امام در این رابطه تلاش بسیاری کردند و آن حضرت در روایتی درباره ارزش و اهمیت خدمت به امام زمان(عج) فرمودند:« لَوْ أَدْرَکْتُهُ لَخَدَمْتُهُ أَیَّامَ حَیَاتِی» اگر امام عصر(عج) را درک می‌کردم همه عمر در خدمت ایشان بودم.
معصومه بهرامی افزود: یکی از مهمترین درسهایی که می توان از آن امام فراگرفت همین مطلب است که یک منتظر واقعی همواره باید برای مقدمه‌سازی ظهور تلاش کند. این مسئله آن قدر حائز اهمیت است که سالها قبل از تولد آخرین حجت خدا، فرهنگ انتظار در بین مسلمانان توسط ائمه(ع) مطرح و تبیین می شود.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به فرازی از دعای شریف ندبه گفت: در این دعا آمده است:«و اعنّا علی تأدیه حقوقه الیه: ما را بر ادای وظایفمان نسبت به آن حضرت یاری فرما » از این رو امیدواریم بتوانیم با پیروی از سیره حضرات معصومین(ع) حقیقت دین و فلسفه انتظار را درک کنیم.
وی با بیان اینکه همه امامان از نظر مقام و منزلت یکسان هستند «کلهم نور واحد» گفت: اما با توجه به شرایط خاص زمانی، نحوه عملکرد آن بزرگواران متفاوت است که امام جعفر صادق(ع) نیز بر اساس مقتضای زمان اقدام می کرد.
وی ادامه داد: امام جعفر صادق(ع) در سال 83 قمری در خانه امام باقر(ع) از مادری جلیل القدر به نام ام‌فروه به دنیا آمدند و پس از 65 سال عمر با برکت در سال 148 قمری به دست منصور دوانیقی به وسیله انگور زهرآلود مسموم و به شهادت رسیدند.
بهرامی تاکید کرد: مدت امامت آن حضرت در طی ۳۴ سال همزمان با سال‌های پایانی حکومت بنی امیه و سال‌های اول حکومت بنی عباس بود.
امام جعفرصادق(ع) زمان شناس بودند.
وی با اشاره به اینکه امام جعفر صادق(ع) «زمان شناس» بود گفت: حکومت بنی امیه در این سال ها به شدت دچار ضعف شده و در حال سقوط بود و از طرفی حکومت بنی عباس هنوز استقرار نیافته بود. این فاصله زمانی، فرصت مناسبی را برای این امام پیش آورد که برای سایر ائمه (ع) پیش نیامده بود. آن حضرت از این فرصت بهترین استفاده را کرد و نهضت علمی و فرهنگی بزرگی را به وجود آورد.
استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: این نهضت تا جایی ادامه یافت که پایه های علمی مکتب شیعه در آن دوره محکم و چهار هزار عالم و دانشمند اسلامی را در علوم و فنون بسیاری تربیت کرد البته زندگی ایشان در هشت سال آخر تحت فشار و اختناق شدید حکومت منصور عباسی و بسیار سخت گذشت.
دشمن شناسی و تاسیس مذهب جعفری(ع)
وی با اشاره به حوادث سیاسی زندگانی امام صادق(ع) ابراز داشت: حرکت هایی از دو طرف؛ یعنی شیعیان و عباسیان به وقوع پیوست و به نظر میامد که امام با جنبش علویان، همراه شود ؛ اما امام به علت کمبود یاران واقعی و مخلص صلاح ندیدند که به صورت مستقیم در قیامهای ضد حکومت شرکت کنند و عمر خود را صرف تقویت پایه های علمی مکتب شیعه کردند تا جایی که مذهب شیعه بخاطر فعالیت های علمی حضرت با نام مذهب جعفری شناخته شد.
بهرامی خاطر نشان کرد: ظاهر بین نبودن، درک عمیق حوادث و تحت تاثیر جو و فضا قرار نگرفتن از عوامل مهم هدایت جامعه است. تصمیم گیری صحیح و به حق در شرایط خاص و «بصیرت» و «دشمن شناسی» نیز درسی است که از سیره آن حضرت باید فراگرفت.
امام صادق(ع) داناترین فرد از دیدگاه اهل سنت
یکی دیگر از اساتید جامعه الزهرا(س) در مورد جایگاه امام صادق(ع) از دیدگاه اهل سنت اظهار داشت: نعمان بن ثابت بن زوطی معروف به ابوحنیفه از پیشوای فرقه حنفی درباره عظمت این امام بزرگوار گفته است که من فقیه تر و داناتر از جعفربن محمد ندیده‌ام، او داناترین فرد این امت است.
انسیه یوسفیان افزود: علمای اهل سنت نسبت به علم و دانش اهل‌بیت (ع) و بخصوص امام صادق (ع) معترف بودند اما در کتاب هایشان معارفی را از این امام نقل نکرده اند و تنها به قرائت پرداخته اند.
پاسخ گویی به شبهات و مناظره با فرقه های مختلف
استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه امام صادق(ع) شاگردان بسیاری را در حوزه های مختلف فقهی و کلامی تربیت کرد گفت: شاگردان بسیاری در دانشگاه بزرگ اسلامی و فقهی این امام معصوم تربیت شدند که به شبهات و سوالات مطرح شده پاسخ می دادند ضمن اینکه خود این امام در مناظره هایی که برای ایشان برگزار می کردند شرکت کرده و در برخورد با فرقه های انحرافی باعث اعتراف سایر فرقه ها به علوم اسلام می شدند.
وی گفت: شاگردان ایشان در علوم و دانش‌های گوناگون فقهی، علمی، کلامی، توحیدی، ولایتی، حدیث نفس، معرفت‌شناسی و سایر حوزه های علمی آموزش دیدند و به چهره های علمی بزرگ و توانمندی تبدیل شدند.
یوسفیان با بیان اینکه امام صادق(ع) از مهمترین مفسران قرآن کریم بود گفت: ایشان کارشناسان و مفسرانی را در این زمینه تربیت کرد که این امر از تفسیر به رای در آیه های قرآن کمک کرد امروزه نیز مدعیانی قرآن را تفسیر می کنند که باید کارشناسان و متخصصان در این عرصه ورود کنند.
وی ادامه داد: فضای مجازی بهترین مکان برای حضور کارشناسان قرآنی است تا از این ظرفیت ها برای ترویج مفاهیم قرآنی و سیره امامان معصوم(ع) و شناساندن چهره واقعی اسلام به جهان اسلام اقدام کنند.
برخورد با مدعیان دروغین مهدویت
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه امام صادق(ع) در دوران خویش به موضوع مهدویت و غیبت امام عصر(عج) پرداخته اند گفت: مهمترین فتنه عصر این امام فتنه مدعیان دروغین بود که با جعل روایات و احادیث دست به این کار می زدند از این رو پیشوای ششم شیعیان به تقابل فکری و عملی با این جریانات پرداختند به این صورت که نسبت به مدعیان مهدویت اظهار برائت کرده و آنها را به شیعیان معرفی می‌کردند و پیروان خویش را از همراهی با آنان باز می‌داشتند.
وی ادامه داد: امام صادق در قالب ادعیه و مناجات به معرفی مهدی(عج) حقیقی می‌پرداختند و از جنبه های معرفتی به معرفی امام غائب و ویژگی های شرایط منتظران اشاره می کردند.
وی تاکید کرد:اکنون نیز مدعیان دروغین هستند که به دنبال سواستفاده هستند و با جعل روایات و احادیث اقدام به این کار می کنند.
نماز و عبادت از مهمترین حالات اخلاقی امام صادق(ع)
یوسفیان با اشاره به اینکه امام صادق(ع) در سه حالت نماز، عبادت و ذکر بودند گفت: ایشان در عشق بازی با معبود خلوص نیت داشته اند و تاکید فراوان به نماز و عبودیت در روایات و احادیث از ایشان به جای مانده است.
وی خاطر نشان کرد: امام صادق (ع) از بزرگترین خشوع کنندگان و دعاکنندگان بودند که در زمانه خود از همه مردم بیشتر خدا را عبادت می کرده و در عبادت خود اخلاص را به بزرگترین وجهی رعایت می کردند.
امام صادق(ع) از لحاظ اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و عبادی به عنوان الگوی کاملی برای همه مردم بودند با تمام سختگیری ها دوران امامت ۳۴ ساله ایشان مصادف با خلفای اموی و عباسی بود که سرانجام این امام بزرگوار در ۶۵ سالگی بر اثر توطئه‌های منصور عباسی در سال ۱۴۸ هجری به شهادت رسید.
۳۱۳/۶۱
